9 Δεκεμβρίου 2010
ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΠΑΣΕΓΕΣ
ΚΩΣΤΑΣ ΣΚΑΝΔΑΛΙΔΗΣ: Στους αγρότες θα στηριχθεί η ανασυγκρότηση της χώρας
Στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Σκανδαλίδης, ανέφερε ότι πρέπει οι συνεταιρισμοί αποσυνδεθούν από τα κόμματα και το κράτος και να συνδεθούν απόλυτα με την παραγωγή. Ο υπουργός προανήγγειλε ότι μετά τις γιορτές θα παρουσιαστεί το νομοσχέδιο για τους συνεταιρισμούς και θα τεθεί προς ψήφιση το πρώτο τρίμηνο του 2011. «Ότι διαθέτει ο αγροτικός τομέας πρέπει να το ρίξουμε στην παραγωγή» είπε ο υπουργός για να αναφερθεί στην συνέχεια στο καλάθι προϊόντων ανά περιφέρεια που προωθεί η κυβέρνηση. Το καλάθι, πρόσθεσε,θ΄ αποτελείται από ένα μεγάλο προϊόν (λάδι, κρασί) ανά περιφέρεια, από προϊόντα ταυτότητας παραδοσιακά και τέλος από προϊόντα που προέρχονται από εκτατικές καλλιέργειες. Ολόκληρη η ομιλία του κ. Σκανδαλίδη
Χαίρομαι που είμαι σήμερα εδώ. Θέλω να τιμήσω το οργανωμένο συνεταιριστικό κίνημα στην Ελλάδα, γιατί πιστεύω ότι από εσάς θα ξεκινήσει μια μεγάλη αλλαγή, αυτή που απαιτείται αυτή την εποχή.
Άκουσα με προσοχή τις θέσεις των κομμάτων, και θέλω να πω ότι πολλά απ’ αυτά που εισηγούνται γίνονται ήδη πολιτική στο Υπουργείο, το οποίο έχω την τιμή να εκπροσωπώ. Υπάρχει ένα πεδίο σοβαρής συναίνεσης, ανεξάρτητα απ’ τις κριτικές, το οποίο θα μπορούσε να οικοδομηθεί σε ότι αφορά τις συγκεκριμένες πολιτικές σε μια υπόθεση, που για μένα, είναι εθνική και όχι κομματική, ούτε καν κυβερνητική.
Νομίζω ότι αυτό είναι το πρώτο μήνυμα που πρέπει να περάσει σε όλη τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής περιφέρειας, της οποίας ο αγροτικός κόσμος αποτελεί την πραγματική σπονδυλική στήλη. Αποτελεί το θεμέλιο πάνω στο οποίο μπορεί να στηριχθεί ακριβώς αυτό το πράγμα.
Από τη φύση σας, είσαστε σε ένα χώρο και σε έναν τομέα που πρέπει να αποτελέσετε την εμπροσθοφυλακή της προσπάθειας ανάκαμψης της χώρας. Αυτό πρέπει να γίνει απολύτως κατανοητό γιατί ο αγροτικός χώρος στις κρίσιμες περιόδους που πέρασε η πατρίδα μας, όλες τις προηγούμενες δεκαετίες, έπαιξε πάντοτε καθοριστικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια ώστε να επιβιώσει και να αναπτυχθεί ο τόπος μας.
Θα ήθελα να πω δυο-τρία λόγια σε σχέση με αυτά που άκουσα. Και εμένα μου αρέσει πιο πολύ ο τίτλος του Υπουργού Γεωργίας και το Υπουργείο Γεωργίας. Είναι φανερό όμως ότι είναι υπερβολή το να μιλάμε για υποβάθμιση του ρόλου του Υπουργείου, ιδιαίτερα σε μια εποχή που διαχειρίζεται ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των πόρων που έχει διαθέσιμους το ελληνικό κράτος. Είναι υπερβολή να λέμε γι’ αυτή τη συρρίκνωση. Είναι μια άλλη κατανομή, η οποία προσπαθεί να δώσει μια άλλη διάσταση στο περιβάλλον και στα δάση, που είναι μια υπόθεση στην οποία μπορεί να διαφωνεί ή να συμφωνεί κανείς. Και εγώ έχω διαφωνίες. Όμως, πρέπει να ξέρετε πάρα πολύ καλά ότι το Υπουργείο Γεωργίας είναι η εμπροσθοφυλακή αυτής της προσπάθειας και δεν πρόκειται να υπάρξει καμιά άλλου τύπου υποβάθμιση. Εμείς επενδύουμε τους κοινοτικούς πόρους που έρχονται από την Κοινή Αγροτική Πολιτική και σε εμάς ανήκουν όλοι οι μηχανισμοί ανάπτυξης της αγροτικής υπαίθρου. Αυτό να είναι σαφές. Και επιπλέον είμαι και ένας άνθρωπος που παραμερίζει παρόμοιες διεκδικήσεις ή αρμοδιότητες, γιατί έχω μεγάλη εμπειρία από την κυβερνητική πολιτική και το μοντέλο διακυβέρνησης. Αν οι Υπουργοί θέλουν να συνεργαστούν πραγματικά στα πλαίσια μιας συντονισμένης και ουσιαστικής κοινωνικής πολιτικής, αυτά τα πράγματα μπορούν να βρίσκουν λύση σε καθημερινό επίπεδο και τουλάχιστον σε ότι με αφορά ποτέ δεν έχω προβάλει δευτερεύουσες αντιπαραθέσεις, αλλά με ενδιαφέρει ο στόχος, η βασική πορεία, η βασική κατεύθυνση.
Σε ότι αφορά την Κοινή Αγροτική Πολιτική να πω δυο λόγια σε σχέση με αυτά που άκουσα. Νομίζω ότι ο κ. Ροντούλης έκανε ένα λάθος υπερβολής. Δεν αναφέρεται σε ισοκατανομή που θα συνεπαγόταν εξίσωση, αναφέρεται σε μεγαλύτερη εξισορρόπηση. Η μεγαλύτερη εξισορρόπηση δεν είναι ισοκατανομή. Μεγαλύτερη εξισορρόπηση επιδιώκεται κατά ένα τρόπο δικαιολογημένο σε ένα μεγάλο βαθμό, από τις νέες χώρες που μπήκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι οποίες προφανώς δε συμμετείχαν στις αρχικές κατανομές και που τώρα, που γίνεται μια νέα προγραμματική περίοδος επιδιώκουν να συμμετάσχουν. Απ’ την πλευρά τους απολύτως δικαιολογημένα.
Μιλάμε για μια ανακατανομή των πόρων στις οποίες επειδή έχω μια εμπειρία από τις συζητήσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση, πρέπει να σας πω ότι ήδη βρισκόμαστε σε αναζήτηση μέτρων, όπως είναι μεταβατικές περίοδοι που θα επιτρέψουν να υπάρξει μια ομαλή πορεία και όχι μια δραματική μείωση των ποσοστών που θα εισπράξουν οι χώρες.
Βεβαίως, πρέπει να σας πω, ότι απ’ τη στιγμή που θα υπάρχει έστω και μικρή συρρίκνωση του κοινοτικού προϋπολογισμού για τον αγροτικό χώρο, είναι φανερό και σε σχέση με τη μεγαλύτερη εξισορρόπηση των κατανομών ανάμεσα στις χώρες, ότι η Ελλάδα προσέρχεται σε αυτές τις διαπραγματεύσεις από μια δυσχερή θέση.
Δε νομίζω ότι είναι ώρα να τρομοκρατούμε τον κόσμο λέγοντας για μεγάλα ποσοστά απωλειών. Θα γίνει μια διαπραγμάτευση, η οποία τώρα αρχίζει. Δε θα μιλήσω για ποσοστά, γιατί θα ήταν ανεύθυνο από μέρους μου όταν ακόμα δεν έχουν προσδιοριστεί τα κριτήρια,. Άρα, λοιπόν, έχουμε μια σκληρή διαπραγμάτευση. Για κάθε στιγμή έχω υποσχεθεί και στη Βουλή αλλά και στους θεσμούς ότι θα είσαστε απολύτως ενήμεροι των όσων συμβαίνουν. Και θα προσπαθούμε κάθε φορά να διασφαλίσουμε τη μέγιστη δυνατή διεκδίκηση των πραγμάτων. Αυτό σε ότι αφορά τους πόρους.
Σε ότι αφορά τον ενεργό αγρότη, πρέπει να σας πω το εξής: Δεν μπορεί να οριστεί ακόμα. Θα πω τη θέση της ελληνικής κυβέρνησης σε γενικές γραμμές. Δεν μπορεί να οριστεί ακόμα για τον εξής λόγο. Διότι μόλις τώρα, τη Δευτέρα που μας έρχεται, θα αρχίσει μια πρώτη άτυπη συζήτηση για τον ενεργό αγρότη, στο Συμβούλιο Υπουργών. Δηλαδή, σε ένα γεύμα εργασίας που θα γίνει ενδιάμεσα στη συνεδρίαση και χωρίς πρακτικά για να μπορεί να εκφράσει ο καθένας ελεύθερα τη γνώμη του. Αυτό που πρέπει να καταλάβετε είναι το εξής: Απ’ τη στιγμή που συνδέεται ο αριθμός των αγροτών και των εκμεταλλεύσεων με τη γενική κατανομή των πόρων είναι φανερό ότι για μας πρέπει να πάμε σε μια πλατιά κλίμακα του ενεργού αγρότη. Δηλαδή, εσωτερικά, το πρωτεύον μπορεί να είναι ο νέος αγρότης, ο κατ’ επάγγελμα αγρότης, στην εφαρμογή της πολιτικής. Στο επίπεδο όμως κατανομής των πόρων, δηλαδή του ορισμού του ενεργού αγρότη, που με βάση αυτό θα κατανεμηθούν οι πόροι, μας ενδιαφέρει να είναι όσο γίνεται μεγαλύτερος ο αριθμός, προκειμένου η κατανομή να είναι μεγαλύτερη για τη χώρα. Είναι μια πολύ απλή αριθμητική εξίσωση αυτό.
Εμείς έχουμε το μητρώο των αγροτών, το οποίο έχει μερικά συγκεκριμένα στοιχεία. Δεν ισχυρίζομαι ότι μπορεί να περάσουμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση απολύτως αυτό το μητρώο του ενός εκατομμυρίου, που μετά από τις 860 χιλιάδες που ήταν γραμμένοι με τον ΟΣΔΕ θα πάει στο 1 εκατ. περίπου. Δεν ισχυρίζομαι ότι μπορεί να περάσουμε τέτοιο μεγάλο αριθμό. Όμως, εμείς θα ξεκινήσουμε από εκεί τη διαπραγμάτευση και πρέπει να δούμε ποια είναι εκείνα τα χαρακτηριστικά. Επιπλέον πρέπει να σας πω ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση απ’ τη στιγμή που αποφασίζει ότι οι πόροι θα μοιραστούν στα κράτη-μέλη εκ των προτέρων με βάση γενικά κριτήρια και άρα θα είναι δεδομένο περίπου το ποσό που θα πάρουμε σε αυτή τη διαδικασία, στην εσωτερική πια κατανομή ο ενεργός αγρότης μας δίνει βαθμίδες ελευθερίας. Δηλαδή η πρόβλεψή μου είναι ότι δεν θα πάνε σε αυστηρή οριοθέτηση, θα πάνε σε πολύ γενικά κριτήρια για να μπορούν τα κράτη-μέλη να έχουν και αυτά μια δική τους δυνατότητα να επιλέξουν με ένα πιο συγκεκριμένο τρόπο.
Έχω την αίσθηση, απ’ τις συζητήσεις που γίνονται μέχρι τώρα, ότι δεν έχει η Ευρωπαϊκή Ένωση αυτή τη στιγμή την πολυτέλεια να οριοθετήσει αυστηρά τα πράγματα σε κάθε χώρα, αλλά της δίνεται η δυνατότητα μια που είμαστε σε τέτοια κρίση, η ίδια να αποφασίσει για πολλά απ’ αυτά τα πράγματα. Τα λέω αυτά, με συγχωρείτε που σας τα λέω λίγο αναλυτικά, αλλά θέλω να ξέρετε που βρισκόμαστε και τι πάμε να κάνουμε. Γιατί είναι μια πολύ δύσκολη διαπραγμάτευση και εμείς είμαστε στη διάθεσή σας ανά πάσα στιγμή να σας πούμε ακριβώς τι είναι αυτό που πρέπει να γίνει και πως θα γίνει.
Θέλω να σας πω ένα γενικότερο πλαίσιο για την πολιτική μας, γιατί νομίζω ότι αυτό έχει μεγάλη σημασία σήμερα. Θεωρώ ότι αυτή τη στιγμή η μεγάλη πρόκληση μπορεί να εξυπηρετηθεί μονάχα μέσα από μια πολύ συγκεκριμένη στροφή στον αγροτικό τομέα. Και η στροφή αυτή δεν μπορεί να έχει σχέση μόνο με την παραγωγή.
Η Ελλάδα, δεν πάσχει από παραγωγή. Υπάρχει σε ποσότητα αρκετή παραγωγή σε σχέση με το μέγεθός της αλλά και τη δυνατότητα που έχει. Θα μπορούσε να βελτιωθεί και να αυξηθεί η παραγωγή, αν εκμεταλλευτούμε με πολύ μεγάλη σωφροσύνη όλες τις εκτάσεις που ακόμα μένουν ακαλλιέργητες και πρέπει η ελληνική κυβέρνηση να αποφασίσει και θα το αποφασίσει αυτό τις επόμενες εβδομάδες, να κάνει μια πιο ευέλικτη και πιο ουσιαστική πολιτική σε σχέση και με περιοχές που μπορούν να αυξήσουν με νέες δυνατότητες τις εκμεταλλεύσεις μας.
Το μεγάλο πρόβλημα το δικό μας δεν είναι η ποσότητα της παραγωγής. Το μεγάλο πρόβλημα το δικό μας, το ξέρετε καλύτερα από εμένα εσείς, είναι η τυποποίηση, είναι η ποιότητα, είναι η πιστοποίηση, είναι η εμπορία, είναι η προώθηση, είναι η μεταποίηση, είναι ουσιαστικά η προβολή, είναι η κατάκτηση των αγορών. Και είναι πάνω απ’ όλα η σχέση που υπάρχει ανάμεσα στο χωράφι και στο ράφι, στην οποία υπεισέρχονται μια σειρά από σταθμητούς παράγοντες, όπως είναι οι μεσάζοντες και μια σειρά από αστάθμητους παράγοντες, όπως είναι οι κρίσεις, οι επισιτιστικές, οι διατροφικές, η ανασφάλεια δηλαδή της εποχής σε ότι αφορά την αγροτική παραγωγή.
Νομίζω το μεγάλο θέμα είναι να οριοθετήσουμε και να ενισχύσουμε αυτό που αναφέρεται στην ταυτότητα του προϊόντος, αυτό που αναφέρεται στην ποιότητα του προϊόντος, αυτό που αναφέρεται στις αειφόρες υποδομές, προκειμένου το προϊόν αυτό να μη βγει μια φορά, να μπορεί να παράγεται και να διευρύνεται ταυτόχρονα ανανεώνοντας τους φυσικούς πόρους, με βάση τους οποίους διασφαλίζεται και η ποιότητα και άρα η ανταγωνιστικότητα.
Νομίζω ότι αυτό είναι το κεντρικό μας πρόβλημα και γι’ αυτό χρειάζεται η ελληνική γεωργία ανασυγκρότηση, παραγωγή και ανάπτυξη στη βάση αυτού που λέω απ’ την πρώτη μέρα που ανέλαβα το Υπουργείο. Δηλαδή το τρίπτυχο ταυτότητα – ποιότητα – αειφορία.
Είναι φανερό ότι αυτού του τύπου η στροφή βοηθάει σε πάρα πολλά θέματα ουσιαστικά την Ελλάδα. Τη βοηθάει καταρχήν να διασφαλίσει την κάλυψη ενός μεγάλου ποσοστού της ανεργίας που προέρχεται και από την οικονομική κρίση, αλλά και με όλη αυτή τη διαδικασία που περνά σήμερα η χώρα. Τη βοηθάει να αντιμετωπίζει το αρνητικό ισοζύγιο των εμπορικών συναλλαγών σε ότι αφορά τα αγροτικά προϊόντα, που σημαίνει σαφής επέμβαση στη δυνατότητα της χώρας να ξανανιώσει ότι αναπτύσσεται. Και το τρίτο που είναι πάρα πολύ σημαντικό, τη βοηθάει πέρα απ’ την αύξηση του ΑΕΠ, να επανεκκινήσει η ανάπτυξη. Μια και του αρέσει του Ροντούλη το fast truck, θέλω να πω το εξής: Είναι για μας κρίσιμο να καταλάβουμε ένα πράγμα. Δεν υποτιμώ τις μεγάλες επενδύσεις και αλίμονο εάν μία οικονομία προς τα έξω δε δείχνει μια αξιοπιστία τέτοια που να έρχονται χρήματα στο εσωτερικό της, γιατί αυτό είναι ανάπτυξη. Αλλά, η ανάπτυξη δεν ξεκινάει, εάν δεν ξεκινήσει πρώτα από τα μικρά καθημερινά. Έχουμε διαθέσιμους πόρους πάρα πολλούς σε σχέση με το μέγεθος της χώρας, οι οποίοι χάνονται στην παραοικονομία, στο μεγαπρατισμό, στη διαμεσολάβηση, στην κερδοσκοπία και κυρίως στην μη παραγωγική επένδυση.
Πρέπει λοιπόν και αυτός είναι ο κρίσιμος στόχος σήμερα για την ελληνική γεωργία, ότι έχει και δεν έχει να το ρίξει παραγωγικά στο να υπάρξει άλλου τύπου επένδυση στο χωράφι, στη μεταποίηση κ.ο.κ. Αυτό το κλίμα σε συνθήκες ύφεσης θα κάνει την προσπάθεια πρώτα-πρώτα να σταθεροποιήσει αυτή την πτώση και την ύφεση, δεύτερον θα κινήσει στοιχειωδώς την αγορά μέσα και από διαδικασίες μεγαλύτερης απασχόλησης και όλα αυτά και τρίτο, μπορεί να προγραμματίσει τον πολλαπλασιασμό των αποτελεσμάτων τον επόμενο χρόνο.
Όταν ο Πρωθυπουργός λέει ότι το 2011 θέλω να σταματήσει ο κατήφορος και να πάμε σε μια διαδικασία στροφής στην παραγωγή για να μπορούμε στην πραγματική οικονομία, τι στόχο πρέπει να έχει ο Υπουργός Γεωργίας; Θα πρέπει να έχει ακριβώς αυτό το στόχο.
Σε μια εποχή που τίποτα δεν κυκλοφορεί εύκολα στην αγορά ως χρήμα, έχουμε την τύχη να είμαστε εκτός της απόλυτης ταύτισης με το μνημόνιο και υπάρχουν πόροι διαδεδομένοι στη χώρα. Δεν είναι τα χρήματα που απλά πηγαίνουν στους αγρότες, στις άμεσες ενισχύσεις, ένα κομμάτι απ’ τα οποία μακάρι και πρέπει να το επιβάλουμε, να το επιβάλετε και εσείς οι ίδιοι και θα είναι προσφορά στην πατρίδα να επενδυθούν και παραγωγικά εκτός από το να αποτελέσουν απλά στήριξη του εισοδήματος, γιατί θα είναι στήριξη του εισοδήματος ουσιαστικά, δε θα είναι μιας χρήσης πόροι.
Άρα, λοιπόν, πέρα απ’ αυτό όμως, το Υπουργείο έχει από τον «Αλέξανδρο Μπαλτατζή» και για το 2011 τη δυνατότητα να επενδύσει ένα ποσό της τάξης των 2,5 δις ευρώ. Δε μιλάω γι’ αυτά που παίρνουν οι παραγωγοί, μιλάω για το πρόγραμμα το αναπτυξιακό και το οποίο για μένα εκεί θα πρέπει να πάει το fast track.
Δηλαδή να πάει στη δυνατότητα να προσδιορίσουμε τους στόχους εμείς σε κάθε περιοχή, τα προϊόντα, τις δυνατότητες κλπ., και να διοχετεύσουμε αυτές τις επενδύσεις προς τις συγκεκριμένες κατευθύνσεις.
Μπορεί να μην μπορούμε με βάση την Ευρωπαϊκή Ένωση να τα μοιράσουμε στις περιφέρειες και να πούμε αυτά θα πάνε στην Κρήτη, αυτά θα πάνε στη Θεσσαλία κλπ., αλλά όταν μιλάμε για σχέδια βελτίωσης, για ΟΠΑΑΧ, για θέματα μεταποιητικά, για θέματα που έχουν σχέση με τους νέους αγρότες, για θέματα που έχουν σχέση με την απονιτροποίηση, επενδύουμε χρήματα, σε παραγωγική επένδυση.
Έχουν ξεκινήσει ήδη προκηρύξεις. Πρέπει να προχωρήσει γρήγορα αυτή η διαδικασία γιατί θα τονώσει και ποιοτικά τη ελληνική αγροτική παραγωγή.
Εμείς λοιπόν από την αρχή του χρόνου με τα εκλεγμένα Περιφερειακά Συμβούλια τα θα συζητήσουμε το καλάθι των προϊόντων της κάθε Περιφέρειας. Θα υπάρχουν τριών ειδών προϊόντα. Προϊόντα ναυαρχίδες, ας πούμε εξαγωγικού προσανατολισμού, μεγάλα προϊόντα, όπως είναι το λάδι για την Κρήτη ή το κρασί για την Πελοπόννησο, κ.ο.κ. Θα έχει προϊόντα για την ταυτότητα της περιοχής και την επάρκεια της αγοράς, θα έχει προϊόντα που είναι πιο παραδοσιακά και που δίνουν την ταυτότητα και τη φυσιογνωμία και θα έχει και προϊόντα υποδομής για αυτάρκεια στην αγορά, όπως είναι εκτατικές καλλιέργειες. Αυτή λοιπόν η λογική του καλαθιού τι έχει; Θα κατέβουμε λοιπόν σε κάθε Περιφέρεια και θα πούμε ότι διαθέτουμε αυτά τα προϊόντα, θα αποφασίσει το Περιφερειακό Συμβούλιο και όχι εμείς. Εμείς έχουμε αυτά τα χρηματοδοτικά εργαλεία και αυτή τη λειτουργία του κράτους σε ότι αφορά την υποστήριξη του αγρότη.
Άρα, λοιπόν, όλα αυτά που θέσανε τα κόμματα και που είναι απόλυτα δίκαιο και το είπε και ο Τζανέτος προηγούμενα, που είναι η ανατροπή των δομών, πρέπει να υπηρετήσει μια συγκεκριμένη αναπτυξιακή στρατηγική. Δεν είναι θεωρητική η ανατροπή των δομών. Γιατί πολλές φορές έχω ζήσει και με τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ, τη λογική ότι πρώτα κάνουμε τους θεσμούς και μετά ψάχνουμε το περιεχόμενό τους. Ενώ στην ουσία πρέπει να χαράξεις τη στρατηγική και να αλλάξεις τους θεσμούς γι' αυτό.
Η άποψή μας λοιπόν είναι η εξής. Για να πάει ο γεωπόνος στο χωράφι και ο κτηνίατρος στη στάνη, πρέπει να ανατραπεί πλήρως η δομή, πρώτον του Υπουργείου και δεύτερον των Οργανισμών του. Εμείς λοιπόν λέμε κάτι πολύ απλό. Μία ενίσχυση της διαδικασίας του αγρότη. Υποστήριξη του αγρότη σημαίνει δίπλα του η έρευνα, η επαγγελματική κατάρτιση για τις πρακτικές της καλής γεωργίας, η πιστοποίηση και ασφαλώς όλο αυτό το σύστημα να τροφοδοτεί η μια δραστηριότητα την άλλη.
Προτείνουμε λοιπόν, τη συγχώνευσή τους σε τρεις μεγάλους οργανισμούς όλων αυτών των θεμάτων που έχουν σχέση με την υποστήριξη του αγρότη. Παράδειγμα, αν δεν στείλει το Υπουργείο τους γεωπόνους του μέσα από αυτή την αλλαγή στο χωράφι, δεν μπορεί να απαιτήσει από την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, που έχει πολλαπλάσιους γεωπόνους, να στείλει και αυτή τους γεωπόνους της στο χωράφι. Πρέπει λοιπόν να δώσει το βηματισμό. Αυτό είναι το επιτελικό Υπουργείο, να δώσει το βηματισμό και να μην έχει αλληλεπικαλυπτόμενες διαδικασίες.
Ολοκληρώνεται ας πούμε το πληροφοριακό σύστημα του ΟΠΕΚΕΠΕ. Ο ΟΠΕΚΕΠΕ θα αναλάβει όλες τις πληρωμές κάθε στιγμή στο χρόνο τους. Προσπαθούμε, κάνουμε μια προσπάθεια. Τη γνωρίζετε και εσείς την προσπάθεια. Θα δοθούν και τα υπόλοιπα χρήματα στις 17 του μήνα και θα έχουμε ότι είπαμε για τις επιστροφές και όλα αυτά μέσα στο πρώτο εξάμηνο όπως τα έχουμε προσδιορίσει χρονικά. Γιατί; Γιατί μπορεί ο ΟΣΔΕ πια να λειτουργήσει έστω και ελλειμματικά και η ολοκλήρωσή του θα μας απαλλάξει, δεν θα εξαρτάται από τον Υπουργό Γεωργίας πού πάνε τα χρήματα που έρχονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι άμεσες ενισχύσεις. Ας πηγαίνουν απευθείας με βάση τα κριτήρια του μητρώου στους αγρότες. Άρα όλα από εκεί, οι ασφαλίσεις από τον ΕΛΓΑ. Μας υποχρεώνει η Ευρωπαϊκή Ένωση ο ΕΛΓΑ να είναι ανταποδοτικός διότι έτσι είναι η αγορά, έτσι λειτουργεί η αγορά. Το θέμα με μας είναι τώρα στην εφαρμογή του νέου κανονισμού να κάνουμε μια καινούργια αρχή.
Σε ότι αφορά τις διάφορες διαδικασίες και τα σκάνδαλα που υπονοήσατε, είναι φανερό ότι τα δύο που έχουν πέσει στην αντίληψή μας τα έχουμε στείλει στον Εισαγγελέα και περιμένουμε τη Δικαιοσύνη, αλλά και για μας έχω δώσει ήδη εντολή στις υπηρεσίες με βάση τα στοιχεία που διαθέτουν να ψάξουν σε όλη την Ελλάδα και να δουν να απεικονιστεί όλη η πραγματικότητα πού πάνε τα χρήματα, τουλάχιστον για την προηγούμενη και την προ-προηγούμενη χρονιά.
Γιατί αυτός που κλέβει αγροτικές επιδοτήσεις, τις κλέβει σε βάρος των πραγματικών παραγωγών που θα έπρεπε να τις πάρουν και γίνεται μια κερδοσκοπία εσωτερική.
Θα έχω απόλυτη εικόνα το αργότερο το Φεβρουάριο. Δεν μπορεί να συνεχιστεί αυτό το πράγμα. Δεν πήγαμε εκεί να κάνουμε καλαμπούρια. Θα κάνουμε πολιτική επί της ουσίας. Θα προστατεύσουμε τα χρήματα των αγροτών, είναι χρήματα δικά τους, και μετά θα τους υποχρεώσουμε να τα επενδύσουν και παραγωγικά. Τους ζητάς να τα επενδύουν παραγωγικά, αλλά όχι στην κατανομή να γίνεται ο κλέψας του κλέψαντος. Αυτά δεν είναι σοβαρά πράγματα.
Θα αλλάξει λοιπόν το Υπουργείο. Ένας μηχανισμός θα κάνει έρευνα, εκπαίδευση, θα είναι δίπλα στον αγρότη. Ένας μηχανισμός ασφάλισης, ένας μηχανισμός πληρωμών. Το Υπουργείο θα αναλάβει τους ελέγχους και θα τους αποκεντρώσει στην Περιφέρεια.
Δε θέλω ο αγρότης να μπαίνει κάτω από τη δαμόκλεια σπάθη δυο ιδιωτικών εταιρειών προκειμένου να πιστοποιούνται τα προϊόντα. Ας αναλάβει το Περιφερειακό Συμβούλιο να οργανώσει με το δικό μας έλεγχο και τη δική μας έγκριση την πιστοποιητική διαδικασία σε περιφερειακό επίπεδο, για να υπάρχουν και άλλοι, να μη γίνονται μονοπώλια. Ας γίνουν οι οργανισμοί που πιστοποιούν κατά περιφέρεια. Άρα λοιπόν το Υπουργείο τι θα αναλάβει; Το σχεδιασμό τον εθνικό, την υποστήριξη των καλαθιών, δηλαδή σε χρηματοδοτικά και σε άλλα, και θα έρθω στη μεταποίηση αμέσως μετά. Θα αναλάβει επίσης και όλο τον έλεγχο της διαδικασίας που σήμερα είναι λειψός, και σ' αυτό θα το συνδράμει και θα συνδράμει και τις περιφέρειες που θα αναλάβουν να εξειδικεύσουν τους στόχους της αγροτικής, της περιφερειακής αγροτικής ανάπτυξης. Και μιλάω σε χρόνο σημερινό δύσκολο, γρήγορο. «Ντε τε» θα πρέπει να είναι αυτός ο χρόνος. Άρα λοιπόν αυτές οι αλλαγές είναι απαραίτητες.
Τώρα υπάρχει μια διαδικασία. Μίλησα για την παραγωγή ουσιαστικά και την τυποποίηση. Υπάρχει μια διαδικασία που αφορά την πιστοποίηση, την τυποποίηση και τη μεταποίηση. Εδώ εγώ θέλω να σας προτείνω το εξής, το οποίο το θεωρώ ότι είναι πολύ σημαντικό. Ήδη έχουμε αποφασίσει και έχω υπογράψει την Κοινή Υπουργική Απόφαση με τον Χρυσοχοϊδη για το θέμα του αγροτικού ΤΕΜΠΜΕ, όπως το λέμε. Είναι του ΕΤΕΑΝ, του Ταμείου Εγγυοδοσίας των Αγροτών.
Ένα κομμάτι για τη μεταποίηση θα πηγαίνει με τις άμεσες προκηρύξεις που γίνονται για μικρές μεταποιητικές επεμβάσεις. Από αυτό ήδη θα βγάλουμε ένα ποσό της τάξης των 100 εκατομμυρίων μέσω του «Α. Μπαλτατζή» και θα το ρίξουμε στην αγορά. Έχουμε διασφαλίσει 130 εκατομμύρια καταρχήν που θα αυξηθούν μετά, ούτως ώστε τα 130 εκατομμύρια αν μπουν στο Ταμείο αυτό της Εγγυοδοσίας, που σύμφωνα με την αγορά οι τράπεζες σε ένα διπλάσιο περίπου ποσοστό, είναι 1 προς 2, μπορούν να συμπληρώσουν και να πάνε στα 400 εκατομμύρια.
Προσέξτε ποια είναι αυτή η δυνατότητα που μας δίνει το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο. Πρώτον, να παίρνει ο αγρότης τόσο χαμηλό επιτόκιο που ουσιαστικά θα είναι επιδότηση, μεγάλη επιδότηση. Δεύτερον, το κεφάλαιο θα ανανεώνεται μέσα από το χρηματοδοτικό αυτό εργαλείο, δε θα φεύγει. Δηλαδή πάει δανείζεται, συμπληρώνεται. Γίνεται μια ολόκληρη διαδικασία ή παίρνει κάτω από την εγγύηση του Δημοσίου. Δηλαδή να κάνουμε και ευρύτερες μεταποιητικές προσπάθειες που θα έχουν σχέση με πιο μεγάλες επεμβάσεις από αυτές που μπορεί να κάνει μια απλή επιδότηση ενός προγράμματος για ένα κηρηθροποιείο ή για ένα τυποποιητήριο, ας πούμε, που είναι μια απλής μορφής μεταποιητική ή βελτιωτική διαδικασία.
Αυτό λοιπόν το μέτρο, το οποίο θα ξεκινήσει μέσα στο πρώτο τρίμηνο, θα είναι προικοδοτημένο ουσιαστικά με 400 εκατομμύρια, εμείς θα βάλουμε τα 130 και άρα από τώρα θα πρέπει κ. Πρόεδρε της ΠΑΣΕΓΕΣ να σχεδιάσετε κατά περιφέρεια τη δυνατότητα που έχουμε, αυτά τα καλάθια που θα αναδείξουμε να μπουν και εκεί μέσα να γίνουν προτάσεις συγκεκριμένες ούτως ώστε να εξελιχθεί αυτό που, επαναλαμβάνω, είναι καλύτερο από επιδότηση. Πολλές φορές είναι περισσότερα τα χρήματα που παίρνεις μέσα από αυτό από την επιδότηση που παίρνεις από μια απλή επένδυση.
Άρα έχουμε στο μυαλό μας μια αξιοποίηση νέων χρηματοδοτικών εργαλείων που θα ξεπερνούν το πρόβλημα της σημερινής αγοράς που είναι τα πολύ υψηλά επιτόκια και την αδυναμία πια της Αγροτικής Τράπεζας να δίνει δάνεια και να τα χρωστάμε. Αυτό είναι μια μεγάλη τομή, κατά τη γνώμη μου, στην εξέλιξη αυτή.
Τώρα σε ότι αφορά τα θέματα των ελέγχων, των ελληνοποιήσεων, απαιτούνται σκληροί ελεγκτικοί μηχανισμοί. Η ολοκλήρωσή τους όμως θα γίνει με την ολοκλήρωση της ιχνηλασιμότητας. Δηλαδή το Υπουργείο μην το υποτιμάτε, έχει κάνει βήματα μπροστά και είναι πιο μπροστά από τα άλλα Υπουργεία σε ότι αφορά την «Κοινωνία της Πληροφορίας».
Πέρα από τον ΟΣΔΕ και τη "Διοικητική Μεταρρύθμιση", ήδη έχουν εγκριθεί 4,5 περίπου εκατομμύρια για τη "Διοικητική Μεταρρύθμιση", υπάρχουν και τα 12,5 εκατομμύρια που συνεχίζουμε με τη “Ψηφιακή Σύγκλιση”, έργα που βγαίνουν τώρα μπροστά.
Είναι 9 υποπρογράμματα επί της ουσίας, ένα από τα οποία πήρε πάρα πολλά, που προστατεύουν τους αγρότες, άλλα που τους ενημερώνουν, άλλα που φτιάχνουν νέο πεδίο λήψης αποφάσεων για να ξέρουν τι κάνουν και είναι και η ιχνηλασιμότητα η οποία είναι αυτή που θα λύσει οριστικά το πρόβλημα των ελέγχων. Γιατί αν ξέρεις με ένα ψηφιακό τρόπο την πορεία από το σπόρο μέχρι να πάει το προϊόν στο ράφι, έχεις ουσιαστικά καταλάβει τι παρεμβαίνει ενδιάμεσα. Και δε μιλάω μόνο για τα μεταλλαγμένα ή τα μη μεταλλαγμένα, αλλά από τι αποτελείται κάθε προϊόν και άρα αν γίνεται σωστή διαδικασία.
Εμείς λοιπόν, πρέπει να συνδέσουμε ένα προϊόν κατά περιφέρεια. Εμένα με ενδιαφέρει να αποκτήσει επώνυμο η ελληνική διατροφή. Να αποκτήσει επώνυμο το καλάθι της Ρούμελης, του Μοριά, της Θεσσαλίας, της Μακεδονίας, της Θράκης, του Αιγαίου, της Κρήτης, του Ιονίου.
Αυτές οι περιφέρειες δεν χτίστηκαν τυχαία. Είναι μέσα στην ιστορία και όλοι αυτοί οι αιώνες που έχουν περάσει κρατήθηκαν ως αναπτυξιακές οντότητες. Εκεί λοιπόν να δώσουμε την επωνυμία στο επίπεδο Περιφέρειας και να σημάνουμε το προϊόν στο επίπεδο του τόπου προέλευσης.
Επίσης είναι και τα θέματα των πράσινων υποδομών. Εδώ πρέπει να πάμε σε μια διαδικασία να παράγουμε με λιγότερο νερό, με λιγότερα φυτοφάρμακα και λιπάσματα, με λιγότερη ενέργεια κι αν είναι δυνατόν ανανεώσιμης μορφής. Να παράγουμε καλύτερα προϊόντα, με λιγότερο κόστος παραγωγής, που θα φέρνουν καλύτερη τιμή στον παραγωγό και προσιτή τιμή στον καταναλωτή.
Νομίζω ότι αυτός ο κανόνας, αυτό το σύνθημα πρέπει να γίνει σύνθημα για όλους σας. Να γίνει σύνθημα και εμείς θα σκύψουμε κοντά σας να βοηθήσουμε, ούτως ώστε να υπάρξουν πράσινες υποδομές.
Είναι πολύ πιο σημαντικό να αλλάξουν οι πομόνες ή να αλλάξουν τα αρδευτικά δίκτυα που είναι παλαιάς κοπής για την παραγωγή και την αξία της, από το πώς θα διαχειριστούμε συνολικά το νερό που έχουμε. Είναι πολύ πιο κρίσιμο να συνδέσουμε τα φωτοβολταϊκά με την αυτοδυναμία παραγωγικών δραστηριοτήτων, και να ενώσετε τις προσπάθειές σας προκειμένου να γίνει αυτό, να μην το αφήσουμε σε κάθε αγρότη ξεχωριστά. Από εμάς εξαρτάται. Κάνατε τις αιτήσεις σας, θα γίνει μια διαδικασία, εξαρτάται από το ΥΠΕΚΑ που θα πάνε, πώς θα πάνε. Να δούμε ποιες είναι οι γειτονικές εκμεταλλεύσεις και να ενώσουμε λίγο τις προσπάθειές μας, να αποκτήσετε μια ενεργειακή αυτοδυναμία σε ότι αφορά την καλλιέργεια. Να μη γίνει απλά μια πρόσθεση στο εισόδημα. Να υπάρξει μια ολοκληρωμένη Περιφερειακή ανάπτυξη με άλλη διαχείριση των πόρων, με άλλες δομές υποστήριξης και εν πάση περιπτώσει με άλλο Υπουργείο που μπορεί να τους καθοδηγήσει.
Και κλείνω με τα θέματα του συνεταιριστικού κινήματος. Το πολιτικό σύστημα είναι άρρηκτα συνδεδεμένο και συνυφασμένο με τη θεσμική συγκρότηση της δημοκρατίας. Δηλαδή δεν εννοώ τα κόμματα, που είναι επιλήσμονες μόνο και που έχουν την κεντρική ευθύνη γιατί ο πολιτικός λόγος και ο πολιτικός ανταγωνισμός κοιτάει συνέχεια πίσω αντί να κοιτάει σήμερα και μπροστά για το τι πρόκειται να κάνουμε. Και αυτό είναι η μεγάλη του ήττα αν θέλετε και η απαξίωσή του, πέρα από όλη τη διαχείριση των κρατικών υποθέσεων που κάνανε τα χρόνια αυτά. Μέσα όμως στο ευρύτερο πολιτικό σύστημα είναι κάθε θεσμός αντιπροσώπευσης. Είναι οι συνεταιρισμοί, είναι τα σωματεία, είναι τα συνδικάτα, είναι αυτοδιοίκηση. Κουράστηκα να ακούω ο κακός συνεταιρισμός, το καλό κράτος, το κακό κράτος, η καλή αυτοδιοίκηση, η διεφθαρμένη αυτοδιοίκηση.
Βράζουμε σε ένα καζάνι. Αυτή είναι η διαπίστωσή μου. Και πρέπει να ξεκαθαρίσουμε τους κανόνες. Θέλετε να μιλήσουμε με το χέρι στην καρδιά, να ξεκαθαρίσουμε ξανά τους κανόνες. Η συνεταιριστική ιδέα ανεξάρτητα από την κακοποίηση που έχει υποστεί, σύμφωνα και με τις δικές σας εκτιμήσεις, παραμένει μια ισχυρή και διαχρονική αξία. Κατά τη γνώμη μου εκφράζει πέρα από τη συλλογική δράση την αλληλεγγύη των παραγωγών και ως συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα, είναι πρωτίστως δικαίωμα δημοκρατίας.
Από την άλλη μεριά, δεν είναι συνδικαλισμός, είναι πρωτίστως και οικονομική λειτουργία. Δηλαδή είναι μια λειτουργία, γιατί έχει παραγωγούς που βάζουν τις περιουσίες τους, έχουν τα μερίδιά τους, είναι μια λειτουργία προφανώς παραγωγική που έχει άμεση σχέση με τους κανόνες της αγοράς, την επιχειρηματικότητα, την ανταγωνιστικότητα.
Αυτός ο διαχωρισμός είναι πολύ σημαντικός. Διάβασα με πολύ προσοχή το κείμενο της ΠΑΣΕΓΕΣ και των επιστημόνων και μου έκανε μεγάλη εντύπωση. Είναι πολύ ειλικρινές στην αυτοκριτική του, πολύ ειλικρινές στην κριτική που κάνει και συμφωνώ απολύτως ότι το πρόβλημα του κρατισμού και του κομματισμού είναι το κεντρικό πρόβλημα που υπάρχει και στους συνεταιρισμούς, όπως σε όλες τις μορφές της θεσμικής συγκρότησης της δημοκρατίας.
Τα δύο μέτρα και δύο σταθμά ξεκινούν από τις κυβερνήσεις, πηγαίνουν στα κόμματα, στη λειτουργία του κράτους και ακουμπούν μέχρι το βάθος τους θεσμούς και από την άλλη μεριά έχουν να κάνουν και με τις αντίστοιχες πρακτικές που αποδέχεται το ίδιο το συνεταιριστικό κίνημα όταν πρόκειται να αντιμετωπίσει την πολιτική εξουσία ή τα ιδιαίτερα συμφέροντά του.
Άρα οι συνεταιρισμοί έγιναν υποχείριο του κομματισμού και του κρατισμού αλλά ταυτόχρονα μετατράπηκαν και οι ίδιοι, όχι χωρίς ευθύνη δική σας και του συνεταιριστικού κινήματος, σε μηχανισμούς κατανομής των επιδοτήσεων και γενικότερα σε διαχειριστικούς θεσμούς, που δεν έχουν και ιδιαίτερη σχέση με την παραγωγή.
Αν αυτό είναι αλήθεια συμφωνώ απόλυτα με τις διαπιστώσεις που κάνει η έκθεση της ΠΑΣΕΓΕΣ.
Πώς θα αλλάξει το τοπίο;
Υπάρχουν μερικά κρίσιμα ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν. Θα γίνει καταρχήν μια βελτίωση της υπάρχουσας κατάστασης ή μια ριζική αλλαγή, μια ανατροπή; Τι σημαίνει αποσύνδεση από το κράτος και από το κόμμα; Η αποσύνδεση από το κράτος και από το κόμμα κατά τη γνώμη μου σημαίνει καταρχήν μια βασική θέση αρχής. Ότι αποσυνδεόμενοι από το κράτος και το κόμμα έχουν απόλυτη αυτενέργεια.
Η υλοποίηση της συνταγματικής επιταγής για τη συνεταιριστική, την ελευθερία, το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι, δεν επιτρέπει σε καμιά κυβέρνηση να παρέμβει από τα πάνω και να καθορίσει το τι συνεταιρισμό θέλει να κάνει ο καθένας από εσάς.
Εγώ έχω αποφασίσει να κάνω ένα συνεταιρισμό με 20 άτομα, μου επιτρέπει το σύνταγμα να συνεταιρισθώ, έχω το Καταστατικό μου, έχω τη μορφή με τα μερίδια αυτά που λέτε της επιχείρησης, είναι φανερό. Εγώ λέω, δεν μπορώ να έρθω με ένα νόμο και να καταργήσω τους συνεταιρισμούς, δεν υπάρχει τέτοια διαδικασία, θα είναι αντισυνταγματική. Όπως δεν πιστεύω ότι έπρεπε να γίνει παρέμβαση και να πούμε ένα σωματείο στο συνδικαλισμό. Πώς θα γίνει αυτό; Αφού μπορώ να βρω άλλους 10 και να συνδικαλιστώ. Πώς θα βγω με ένα νόμο και θα τους απαγορέψω να συνδικαλίζονται;
Εκεί δεν θέλω να παρέμβει το κράτος. Το κράτος όμως μπορεί να παρέμβει στη σχέση του ως ξεχωριστής οντότητας με τους συνεταιρισμούς. Εκεί θα βάλει κριτήρια, τα οποία δεν μπορεί να τα αρνηθεί κανείς. Με ενδιαφέρει ας πούμε σήμερα στην κρίσιμη στιγμή ο παραγωγικός συνεταιρισμός. Αυτός με ενδιαφέρει. Οι άλλοι ας τα βολέψουν. Με ενδιαφέρει να είναι αυθεντική η εκπροσώπηση για να έχω δημοκρατία, γιατί εγώ είμαι κυβέρνηση και θέλω τη δημοκρατία σε όλη την έκτασή της. Να υπάρχει άμεση δημοκρατία στην εκλογή των οργάνων.
Με ενδιαφέρει για παράδειγμα ένας συνεταιρισμός να μην είναι μονάχα ένα σωματείο αλλά να είναι και μια επιχείρηση. Άρα να έχει και διευθυντή, θα έχει ένα διευθυντικό κέντρο που θα έχει τη γνώση και τα κριτήρια ότι μπορεί να παρακολουθήσει τις εξελίξεις, να κάνει την επόμενη επένδυση, με ενδιαφέρει. Δεν μπορώ να συνεργαστώ με τον ίδιο τρόπο με 6.500 συνεταιρισμούς, δεν γίνεται.
Θα προσδιορίσω το πλαίσιο, το θεσμικό των συνεταιρισμών με βάση αυτές τις αρχές, τις οποίες συμφωνείτε εσείς, δεν διαφωνείτε και θα προσδιορίσω και μεταβατικά στάδια και ότι άλλο θέλετε που θα προσαρμοστούν οι συνεταιρισμοί και θα μπουν σε αυτή τη διαδικασία. Νομίζω ότι είναι απλή η θέση μου.
Αυτό πρέπει να κάνουμε. Εγώ θα καθορίσω το πλαίσιο της συνεργασίας του κράτους με τους συνεταιρισμούς και εσείς θα αποφασίσετε αν θα είσαστε σε αυτό το πλαίσιο ή θα είστε έξω από αυτό το πλαίσιο. Αυτή νομίζω ότι είναι μια από θέση αρχής να λες για ακηδεμόνευτο συνεταιριστικό κίνημα και για ανεξάρτητους συνεταιρισμούς από το κράτος και τα κόμματα. Το οποίο πλαίσιο θα προσδιορίζει μια θέση αρχής και από εκεί και μετά ο καθένας τη δουλειά του, για να μην μπερδεύομαι εγώ στις δικές σας και εσείς στις δικές μας.
Άρα, λοιπόν, πρέπει αμέσως μετά τις γιορτές να παρουσιάσουμε αυτή τη δέσμη προτάσεων. Θα συνεργαστούμε και θα συζητήσουμε έως ότου πάει στη Βουλή. Υπολογίζω ότι μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2011 θα έχουμε καθορίσει και σε αυτό το πλαίσιο εμείς θα οριοθετήσουμε για να μην υπάρχει σύγχυση τις ομάδες παραγωγών, τις διεπαγγελματικές οργανώσεις, τα δημοπρατήρια που συμφωνώ απόλυτα. Προχτές επισκεφθήκαμε στις Βρυξέλλες το δημοπρατήριο και είδαμε τι γίνεται. Σε κάθε περιφέρεια να φτιάξουμε ένα δημοπρατήριο, μπορεί να πάει και στα μεταποιητικά σχέδια να μπει από την περιφέρεια, να το κάνει η ίδια η Περιφέρεια.
Δεν θέλουμε εμείς την εξουσία στα χέρια μας. Ας την πάρουν οι παραγωγοί και οι Περιφέρειες της χώρας.
Θα προσδιορίσουμε τη συμβολαιακή γεωργία, θα πάρουμε πρωτοβουλίες να σπάσουμε τη διαδικασία των μεσαζόντων. Αυτό το πλαίσιο, μαζί με το μητρώο εμπόρων, θα κατατεθεί τις επόμενες μέρες, με το μητρώο των αγροτών, με την πολιτική γης που σας είπα από την αρχή ότι πρέπει να προσδιοριστεί, αυτά είναι όλα σχεδόν έτοιμα, με τα θέματα που έχουν σχέση με τους ελέγχους, την οργάνωση των υπηρεσιών ελέγχου του Υπουργείου και την αντιμετώπιση των φυτοφαρμάκων και μαζί με τον νέο Οργανισμό του Υπουργείου για τη συγχώνευση των Οργανισμών, αποτελούν μια ολοκληρωμένη απάντηση στο με ποιες δομές, με ποιες πολιτικές και με ποιες διαδικασίες θα πορευτούμε από εδώ και πέρα.
Θα ήθελα, τη θετική συμβολή καταρχήν της ΠΑΣΕΓΕΣ, των Ενώσεων, των Συνεταιρισμών, όλων των αγροτών όπως εκφράζεται ο καθένας. Θα ήθελα τη συμβολή των κομμάτων και θα επιχειρήσω και τη συμβολή της Κυβέρνησης, η οποία θα πρέπει να εγκρίνει μια τέτοια ολοκληρωμένη παρέμβαση σε αυτό το χώρο.
Νομίζω ότι είμαστε σε καλό δρόμο. Μπορούμε να πάμε καλύτερα το 2011. Χρειάζεται όμως δουλειά, σηκωμένα μανίκια και λίγα λόγια.
Σας ευχαριστώ.
