30 Ιανουαρίου 2020

Κλιματική αλλαγή
Μελέτη προβλέπει ότι περισσότερο από το 50% του παγκόσμιου αμπελώνα θα εξαφανιστεί

Σύμφωνα με μελέτη που δημοσίευσε το περιοδικό PNAS, ο παγκόσμιος αμπελώνας απειλείται από την αλλαγή του κλίματος. Περισσότερο από το 50% των σημερινών περιοχών αμπελοκαλλιέργειας θα μπορούσε να αφαιρεθούν από τον χάρτη.

Συγκεκριμένα περισσότερες από τις μισές από τις σημερινές αμπελουργικές περιοχές θα μπορούσαν να εξαφανιστούν με μια αύξηση 2 βαθμών, στόχο της συμφωνίας του Παρισιού και έως και 85% με αύξηση 4 βαθμών, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο αμερικανικό περιοδικό PNAS.

Οι ερευνητές, Αμερικανοί και Γάλλοι, από το Εθνικό Ινστιτούτο Έρευνας για τη Γεωργία, τη Διατροφή και το Περιβάλλον (Inrae), ανέπτυξαν ένα μοντέλο για τον υπολογισμό των διαφόρων σταδίων ανάπτυξης για 11 από τις πιο κοινές ποικιλίες σταφυλιών ανά τον κόσμο, οι οποίοι στη συνέχεια διασταύρωσαν τα δεδομένα προβολής της αλλαγής του κλίματος.

Ως αποτέλεσμα, το 56% των αμπελουργικών περιοχών μπορεί να μην είναι πλέον κατάλληλο για την συνέχιση της αμπελοκαλλιέργειας με αύξηση της θερμοκρασίας κατά 2 βαθμούς και θα καταστούν ακατάλληλες κατά 85% με αύξηση κατά 4 βαθμούς με το τελευταίο σενάριο να θεωρείται όλο και περισσότερο δυνατό από τους επιστήμονες. Άλλες περιοχές, αντίθετα, θα γίνουν ευνοϊκές για την παραγωγή οίνου.

Μετανάστευση αμπελώνων

Δεν αποτελεί έκπληξη ότι οι περιφέρειες με ήδη θερμότερο κλίμα θα υποστούν τις μεγαλύτερες απώλειες, με τις μεσογειακές χώρες όπως η Ιταλία ή η Ισπανία να χάσουν περίπου το 65% των αμπελώνων τους, με ελάχιστο κέρδος γι αυτές τις περιοχές (λιγότερο από 10%). Οι αμπελουργικές περιοχές υψηλότερου γεωγραφικού πλάτους, όπως η Νέα Ζηλανδία ή το βόρειο τμήμα των Ηνωμένων Πολιτειών, από την άλλη πλευρά, καταγράφουν κυρίως κέρδη σε καλλιεργήσιμες εκτάσεις, από 15% έως 100% ανάλογα με τις ποικιλίες σταφυλιών. Οι χώρες σε πιο εύκρατες ζώνες, όπως η Γαλλία ή η Γερμανία, καταγράφουν πολλές απώλειες παρά κέρδη (περίπου 20%).

Ενόψει της μοντελοποίησης τους, οι ερευνητές τονίζουν ότι οι απώλειες θα μπορούσαν να μετριαστούν από τροποποιήσεις στις ποικιλίες σταφυλιών.

Τέτοιες αλλαγές θα μπορούσαν να μειώσουν την απώλεια των περιοχών που είναι κατάλληλες για αμπελοκαλλιέργεια από 56% σε 24% με αύξηση θερμοκρασίας δύο βαθμών και από 85% σε 58% στο σενάριο της αύξησης των τεσσάρων βαθμών.

Οι όψιμες και ανθεκτικές στη θερμότητα ποικιλίες, όπως το syrah, η grenache και η mourvèdre, θα μπορούσαν να αναπτυχθούν πολύ περισσότερο στις σημερινές αμπελουργικές περιοχές, ενώ οι πρώιμες ποικιλίες όπως η chasselas, το pinot noir και το chardonnay θα μπορούσαν να εξαπλωθούν στις νέες, πιο βόρειες περιοχές.

Τέτοιες αλλαγές θα προκαλούσαν «σύνθετες, αλλά όχι ανυπέρβλητες, νομικές, πολιτιστικές και οικονομικές προκλήσεις», λένε οι συγγραφείς της μελέτης, αφού η αμπελοκαλλιέργεια για παράδειγμα στην Ευρώπη διέπεται από το αυστηρό σύστημα γεωγραφικών ενδείξεων.

Οι συντάκτες φαντάζονται λοιπόν ότι το παραδοσιακό Pinot Noir της Βουργουνδίας μπορεί να αντικατασταθεί μια μέρα "από τη mourvèdre ή τη grenache που αγαπούν την θερμότητα".