Εκτύπωση

2 Νοεμβρίου 2010

Η ΚΑΠ μετά το 2013 και η ΚΟΑ Οίνου

Η ΚΟΑ Οίνου ενταγμένη στην Ενιαία ΚΟΑ μέσω του ΚΑΝ(ΕΚ) 1234/2007, μέχρι το 2013 διατηρεί τα εξειδικευμένα της χαρακτηριστικά και οι σημερινές προσπάθειες εστιάζονται στην αποφυγή ένταξης πεδίων που αφορούν την ΚΟΑ Οίνου, σε οριζόντιους γενικούς κανονισμούς (π.χ. Γεωγραφικές ενδείξεις, αναγραφή συστατικών, αλλά και μέτρα Εθνικού Φακέλου). Συνεπώς πρώτος στόχος της ΚΕΟΣΟΕ στις συζητήσεις στο πλαίσιο της Copa Cogeca είναι η διατήρηση των ειδικών διατάξεων της ΚΟΑ Οίνου στην ΚΑΠ που θα ισχύει μετά το 2013.

Μέχρι σήμερα υπάρχει ο προβληματισμός στους κόλπους της Commission, για το εάν η ΚΟΑ Οίνου θα ενταχθεί ως πρωτογενής παραγωγικός τομέας (σταφύλι), στους κόλπους της ΚΑΠ, οπότε μετεξελίσσεται σε ΚΟΑ Αμπέλου (οινοσταφύλων) και ακολουθεί κατά συνέπεια τις κατευθύνσεις της νέας ΚΑΠ, που θα ισχύσουν μετά το 2013. Αυτό σημαίνει ότι κάθε δυνατότητα θέσπισης παρεμβατικών μέτρων στην αγορά, χάνεται (αποστάξεις, εμπλουτισμός, προώθηση, κλπ), όπως καταργείται και κάθε νομοθετική ρύθμιση που αφορά το μεταποιημένο προϊόν (οίνο), ρυθμίσεις οι οποίες θα ενταχθούν στο γενικό πλαίσιο των οριζοντίων κανονισμών. Ταυτόχρονα όμως τα οινάμπελα θα ακολουθήσουν τα προβλεπόμενα για τις στρεμματικές ενισχύσεις, που θα ισχύσουν, για όλα τα προϊόντα, ανάλογα με το τι θα προβλεφθεί μετά το 2013, για την ΚΑΠ.
Στην συντριπτική τους πλειοψηφία, οι εθνικές αντιπροσωπείες στην Copa Cogeca τάχθηκαν υπέρ της διατήρησης των σημερινών ειδικών διατάξεων για το κρασί, έστω στο πλαίσιο της ΚΑΠ μετά το 2013.
Σήμερα πληροφορίες που έχουν περιέλθει στην ΚΕΟΣΟΕ σε σχέση με τις πρώτες προθέσεις της Commission για την νέα ΚΑΠ, δείχνουν ότι υπάρχει κατεύθυνση διατήρησης του πρώτου πυλώνα, στον οποίο εντάσσονται οι στοχευμένες ενισχύσεις προς τους γεωργούς μέσω των στρεμματικών ενισχύσεων, δεδομένης της ανάγκης για επάρκεια τροφίμων, των παραμέτρων της ασφάλειας του καταναλωτή και της προστασίας του περιβάλλοντος.
Ο προσανατολισμός στις άμεσες πληρωμές θα πραγματοποιείται με κριτήρια, τα οποία πρέπει να έχουν στόχο την ανακατανομή, τον ανασχεδιασμό και την καλύτερη στόχευση των μέσων ενίσχυσης και ως εκ τούτου το σημερινό σύστημα άμεσων πληρωμών (Ενιαίας Ενίσχυσης) θ’ αλλάξει.
Οι βασικές γραμμές και οι προϋποθέσεις που έχουν τεθεί στο τραπέζι των συζητήσεων στην Commission, για την καταβολή των άμεσων πληρωμών, οι οποίες έχουν προταθεί και από το ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι:

Η δημόσια συζήτηση για την ΚΑΠ μέχρι σήμερα έχει αποκαλύψει ευρεία συναίνεση, στο να διατηρηθεί ο γενικός προσανατολισμός, της ΚΑΠ προς τις αγορές, ενώ ταυτόχρονα θα θεσμοθετηθούν νέα στοιχεία πολιτικής, που θα αφορούν την λειτουργία της εφοδιαστικής αλυσίδας τροφίμων.
Συνεπώς ανακύπτουν δυο ύψιστης πολιτικής σημασίας θέματα, το πρώτο αφορά το μέλλον της ΚΑΠ μετά το 2013 και το δεύτερο το είδος και το περιεχόμενο των διατάξεων για τον Οίνο που θα ενταχθούν μέσα στην ΚΑΠ μετά το 2013.
Είναι αυτονόητο ότι όσον αφορά τις οριζόντιες διατάξεις που θα υιοθετηθούν στο πλαίσιο της ΚΑΠ μετά το 2013 σχετικά με τις άμεσες ενισχύσεις, αυτές θα συμπεριλαμβάνουν και τα οινάμπελα, γεγονός που η ΚΕΟΣΟΕ επεδίωκε πριν την ψήφιση της ισχύουσας ΚΟΑ Οίνου.
Είναι όμως άγνωστο με ποιο τρόπο και αν στην μελλοντική ΚΑΠ, θα ισχύσουν τα ρυθμιστικά μέτρα που περιλαμβάνονται σήμερα στην Ενιαία ΚΟΑ (στην οποία πλέον εντάσσεται πλέον η ΚΟΑ Οίνου) και αφορούν το κρασί, έτσι όπως περιγράφονται ως επιλέξιμα μέτρα εντός του Εθνικού Φακέλου (αναδιάρθρωση, αποστάξεις, εμπλουτισμός, προώθηση, πράσινος τρύγος κλπ).
Στην Copa Cogeca, υπάρχει έντονος διάλογος, αλλά και αντιθέσεις (η μόνιμη αντίθεση αφορά πλέον το θέμα της χρήσης ζάχαρης και του συμπυκνωμένου ανακαθαρισμένου και μη γλεύκους), οι οποίες πρέπει ν’ αμβλυνθούν ώστε να προκύψει μια σύνθεση κοινών θέσεων, οι οποίες θα διαβιβασθούν στην Commission, ως το πολιτικό πλαίσιο των συνεταιρισμών της Ευρώπης, για την ΚΑΠ μετά το 2013 και τον Οίνο.
Μέχρι σήμερα οι αντιπροσωπείες των συνεταιρισμένων οινοπαραγωγών στην Copa Cogeca, έχουν σε γενικές γραμμές συμφωνήσει, σε ένα σχέδιο κειμένου (ακολουθεί...).

COPA –COGECA

ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΚΑΠ ΜΕΤΑ ΤΟ 2013

Η πρόσφατη οικονομική κρίση, έχει αρνητικές επιπτώσεις, στον τομέα οίνου και γενικά στον αγροτικό ευρωπαϊκό τομέα. Σύμφωνα με τα δεδομένα, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το 2009, η αξία της ευρωπαϊκής παραγωγής οίνου παρουσίασε μείωση της τάξης του 4,3% και οι τιμές που έλαβαν οι γεωργοί, ήταν μειωμένες κατά 5,3%, σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Η πτωτική τάση των γεωργικών τιμών δεν οφείλεται αποκλειστικά στην κρίση. Οι τιμές στην γεωργική παραγωγή ακολουθούν μια πτωτική τάση, αντίθετα με τις τιμές καταναλωτή και τις τιμές των συντελεστών παραγωγής που αυξάνουν κάθε χρόνο. Εξαιτίας της δύσκολης κατάστασης στον αμπελοοινικό τομέα, ένα σημαντικό μέρος από τους ασχολούμενους σ’ αυτόν έχουν εγκαταλείψει την παραγωγή και αρκετοί αμπελουργοί επέλεξαν την εκρίζωση. Στο σύνολο της τριετίας 2008/2010 περισσότερα από 170.000 Ha, εκριζώθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στο πλαίσιο αυτό είναι αναγκαίο να ισχύσει μια ισχυρή Κοινή Αγροτική Πολιτική, εστιασμένη ιδιαίτερα στον πρώτο πυλώνα, η οποία επιτρέπει την σταθερότητα της αγοράς για τους καταναλωτές και τους γεωργούς, καθώς και μια διαρκή παραγωγή, απασχόληση, οικονομική βιωσιμότητα της υπαίθρου δηλαδή των ¾ και περισσότερο του εδάφους της Ε.Ε. Για να γίνει αυτό, ο τομέας έχει ανάγκη από αξιόπιστο και συνεπή προϋπολογισμό και εξειδικευμένα μέτρα. Η αναθεώρηση της ΚΟΑ Οίνου, έχει καταργήσει με ή χωρίς μεταβατική περίοδο, τα μέτρα προσαρμογής της προσφοράς στη ζήτηση. Είναι αυτά ακριβώς τα μέτρα (δικαιώματα φύτευσης κλπ.), που είναι αναγκαία, για να σταθεροποιηθεί η αγορά και / ή να μειωθεί η μεγάλη διακύμανση των τιμών. Για το λόγο αυτό η αναθεώρηση της νομοθεσίας του τομέα στο πλαίσιο της ΚΑΠ μετά το 2013, οφείλει να εισάγει αυτόν τον τύπο μέτρων.
Τέλος, ο διάλογος για την πολιτική ποιότητας δεν μπορεί να γίνει με αποσυνδεδεμένο τρόπο από το διάλογο για το μέλλον της ΚΑΠ μετά το 2013. Είναι αναγκαίο να διαθέτουμε, ένα ενιαίο νομικό πλαίσιο, για όλους τους τύπους των οίνων.

Βελτίωση των δομών παραγωγής και εμπορίου

  1. Ο ευρωπαϊκός αμπελοοινικός τομέας, βρίσκεται σε κατάσταση μεγάλης ανισορροπίας δυναμικού, μεταξύ των διαφορετικών κρίκων της αλυσίδας του. Κατά συνέπεια, οι παραγωγοί και οι συνεταιρισμοί τους, νέμονται τιμές προϊόντων, που δεν είναι προσοδοφόρες για την εργασία τους, ιδιαίτερα σε καιρό κρίσης. Είναι συνεπώς αναγκαίο να υιοθετηθούν μέτρα, που επιτρέπουν στους παραγωγούς ν’ αυξήσουν τα μερίδιά τους στην διατροφική αλυσίδα. Αυτό μπορεί να γίνει με προώθηση της δημιουργίας δομών παραγωγής και εμπορίου με μεγέθη πιο προσαρμοσμένα στον τομέα (για παράδειγμα, ενισχύσεις για την συγκέντρωση της παραγωγής και του εμπορίου, στη βάση των Οργανώσεων Παραγωγών). Η νομοθεσία πρέπει να επιτρέπει στις Οργανώσεις Παραγωγών και στις Διεπαγγελματικές Οργανώσεις του τομέα, την δυνατότητα να προσαρμόσουν την προσφορά στη ζήτηση, με όρους ποσότητας και ποιότητας. Θα πρέπει επίσης να τεθούν σε εφαρμογή μέτρα, ώστε ν’ αποφευχθούν στρεβλές πρακτικές εμπορίου, στο επίπεδο της διατροφικής αλυσίδας.
  2. Πρόκειται για μια αντίφαση το ότι ευνοείται η συγκέντρωση της παραγωγής, όταν εξαιρούνται από τις ενισχύσεις οι μεγάλοι συνεταιρισμοί. Στο πλαίσιο αυτό, είναι σημαντικό να προταθεί, η εξαίρεση των οικονομικών οργανισμών των αγροτών, από τα εφαρμοζόμενα κριτήρια των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Πράγματι οι οργανισμοί αυτοί είναι ένα άθροισμα, μικροεπιχειρήσεων.
  3. Η συγκέντρωση της παραγωγής και του εμπορίου δια μέσου των Οργανώσεων Παραγωγών, δεν είναι το μόνο διαθέσιμο εργαλείο, για να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα των αγροτών και να εγγυηθεί σ’ αυτούς ένα αξιοπρεπές εισόδημα. Η ενθάρρυνση του ρόλου των διεπαγγελματικών και της σύναψης συμβολαίων, είναι άλλα πεδία, που πρέπει να εξετασθούν. Πρέπει επίσης να γίνει αντικείμενο μελέτης, η δυνατότητα να δοθούν ενισχύσεις στην δημιουργία δομών διανομής, που θα βρίσκονται στα χέρια της παραγωγής. Τα δίκτυα αυτά θα επιτρέπουν να επιτευχθούν καλύτερες τιμές, τόσο για τον καταναλωτή όσο και για τον παραγωγό.
  4. Είναι αναγκαίο να διατηρηθούν τα δικαιώματα φύτευσης για όλους τους τύπους των οίνων. Η απελευθέρωση των δικαιωμάτων, θα καθιστούσε ακόμα πιο δύσκολη την προσαρμογή της προσφοράς στη ζήτηση και θα δημιουργήσει παραγωγικά πλεονάσματα. Η απελευθέρωση θα προκαλέσει επίσης βαθιά τροποποίηση του αμπελουργικού χάρτη της Ευρώπης (για παράδειγμα: εγκατάλειψη των ορεινών και ημιορεινών αμπελώνων, των περιοχών με μικρή παραγωγικότητα και απώλεια της ταυτότητας για πολλές αμπελουργικές περιοχές). Εξάλλου, η απελευθέρωση θα συμβάλλει και στην ανισορροπία που υπάρχει, στην διατροφική αλυσίδα, σε βάρος του τομέα παραγωγής. Πράγματι, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις σημαντικές επενδύσεις που απαιτούνται για να εγκατασταθεί μια νέα φύτευση, θα περάσουμε από ένα μοντέλο οικογενειακό, στο οποίο ο παραγωγός σταφυλιών ή οι συνεταιρισμοί του παράγουν κρασί, σ’ ένα μοντέλο βασισμένο στην εντατικοποίηση των εκμεταλλεύσεων, όπως συνέβη στην Αργεντινή.
  5. Ο τομέας έχει ανάγκη, από δεδομένα για την αγορά, ώστε να μπορεί να προσαρμοσθεί η παραγωγή στη ζήτηση. Γι αυτό είναι αναγκαίο να δημιουργηθεί ένα Ευρωπαϊκό παρατηρητήριο Αγοράς Οίνου, που θα παρέχει πλήρεις πληροφορίες και θα έχει επικαιροποιημένα στοιχεία σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο (τάσεις αγοράς ανά κατηγορία οίνου, τιμές κλπ.).

    Βελτίωση των υπαρχόντων μέτρων στην νομοθεσία Οίνου
  6. Η ΚΟΑ περιέχει θετικά μέτρα για την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών οίνων, όπως η αναδιάρθρωση, ο εκσυγχρονισμός και η προώθηση. Τα μέτρα αυτά, πρέπει να διατηρηθούν. Η αναδιάρθρωση, επιτρέπει στους παραγωγούς να προσαρμόσουν την παραγωγή τους στη ζήτηση της αγοράς, ο εκσυγχρονισμός να υιοθετήσουν τεχνολογίες ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα των οίνων τους και να εξελιχθεί μια φιλικότερη προς το περιβάλλον παραγωγή, η προώθηση, να ανακτηθούν και να αυξηθούν μερίδια αγορών.
  7. Εν τούτοις, η αντίληψη και η εφαρμογή αυτών των μέτρων, εμποδίζουν τον τομέα, να επωφεληθεί με επαρκή τρόπο, από αυτά. Για το λόγο αυτό η Copa Cogeca ζητά τα ακόλουθα:
  8. Η δύσκολη οικονομική κατάσταση του τομέα, επιβαρυμένη από την κρίση, έχει σαν αποτέλεσμα, οι αμπελουργοί και οι συνεταιρισμοί τους να μην διαθέτουν κεφάλαια, για την συγχρηματοδότηση μέτρων και κατά συνέπεια να έχουν πρόσβαση σ’ αυτά. Γι αυτό είναι αναγκαίο να διευκολυνθεί η πρόσβαση στις πιστώσεις με μειωμένα επιτόκια για τον τομέα.
  9. Όσον αφορά την προώθηση στο εξωτερικό, η ευρωπαϊκή παραγωγή έντονα εξατομικευμένη χάνει τον συντονισμό της. Εξάλλου, πρέπει ν’ αντιμετωπίσει μεγάλα εμπορικά συμφέροντα που έχουν μεγάλη διεισδυτική δύναμη στις αγορές. Η Copa Cogeca εκτιμά ότι πρέπει, οι παράγοντες του τομέα να επεξεργασθούν μια ευρωπαϊκή στρατηγική ή ένα σχέδιο δράσης για την προώθηση του ευρωπαϊκού οίνου, στις αγορές.
  10. Το μεγαλύτερο μέρος του ευρωπαϊκού οίνου πωλείται στην εσωτερική αγορά. Σύμφωνα με τον OIV το 2006, το 71% των εξαγωγών οίνου των παραγωγών μελών της ΕΕ-25, πωλήθηκαν στην κοινοτική αγορά. Επιπλέον, οι εισαγωγές οίνου, Τρίτων Χωρών, αυξήθηκαν δυναμικά τα τελευταία δέκα χρόνια. Παρόλ’ αυτά, η νέα νομοθεσία του τομέα, δεν επιτρέπει την προώθηση στο εσωτερικό, γι αυτό είναι αναγκαίο να τροποποιηθεί, ώστε να επιτρέπεται η προώθηση οίνων στο εσωτερικό, μέσω των Εθνικών Φακέλων.
  11. Είναι αναγκαίο, να εφαρμοσθούν, προγράμματα πληροφόρησης και εκπαίδευσης για τον οίνο και για τον τρόπο κατανάλωσής του. Επιπλέον ο οίνος είναι προϊόν εστιασμένο στην κουλτούρα και τις παραδόσεις των περιοχών και των χωρών παραγωγής. Εκτός από τη θετική επίδραση που έχει η έμμετρη κατανάλωση οίνου στην ανθρώπινη υγεία, μια μελέτη για την κατανάλωση αλκοόλ σε επίπεδο ΕΕ, δείχνει ότι οι συνήθειες κατανάλωσης που επιφέρουν τους λιγότερους κινδύνους για την υγεία, παρατηρούνται σε χώρες στις οποίες κυριαρχεί η παραγωγή οίνου.
  12. Ορισμένα κράτη μέλη, έχουν δυσκολίες στο να επωφεληθούν από την ενίσχυση για επενδύσεις. Η Copa Cogeca ζητά να δοθεί στον τομέα η δυνατότητα επιλογής της κατεύθυνσης χρηματοδότησης των μέτρων, δηλαδή, εάν επιθυμεί τα μέτρα να χρηματοδοτούνται από τον πρώτο ή το δεύτερο πυλώνα.
  13. Σήμερα ο προϋπολογισμός της ΚΑΠ, συντάσσεται στην βάση της ετήσιας αρχής. Είναι αναγκαίο να επιτραπεί μια διαχρονική ευελιξία, δηλαδή οι πόροι που δεν χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια μιας προϋπολογιστικής περιόδου, να μπορεί να χρησιμοποιούνται τα επόμενα έτη. Αυτή η δυνατότητα υπάρχει ήδη για το δεύτερο πυλώνα. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό εκ του γεγονότος της σημερινής κρίσης.
  14. Η καινούργια νομοθεσία οίνου, επιτρέπει την ένδειξη της χρονολογίας και της ποικιλίας για τους οίνους χωρίς γεωγραφική ένδειξη. Τα κράτη μέλη μπορούν να εξαιρέσουν ορισμένες ποικιλίες από αυτήν την δυνατότητα. Η Copa Cogeca υπενθυμίζει ότι είναι αναγκαίο, να διασφαλισθεί η διαφάνεια της πληροφορίας που περιλαμβάνεται στην ετικέτα, για να εξασφαλισθεί μια καλύτερη λειτουργία της αγοράς.
  15. Ο ρόλος της απόσταξης υποπροϊόντων, στην κατεύθυνση της ποιότητας των προϊόντων και σεβασμού του περιβάλλοντος, είναι ευρέως γνωστή. Τα αποσταγματοποιεία, συνεισφέρουν άλλωστε στην αξιοποίηση των υποπροϊόντων που προέρχονται από το αμπέλι και το κρασί. Είναι ουσιώδες να διερευνηθεί μια λύση για να διασφαλισθεί η βιωσιμότητα αυτών των επιχειρήσεων, χωρίς πρόσθετα κόστη, για τους παραγωγούς.

    Ενισχύσεις Γλευκών
  16. Η επιδότηση για τη χρήση συμπυκνωμένου γλεύκους διατηρείται έως την 31 Ιουλίου 2012. Αυτό το μέτρο ενίσχυσης αντισταθμίζει την διαφορά κόστους, που εμπεριέχει η χρήση συμπυκνωμένου γλεύκους σε σχέση με τη χρήση ζάχαρης. Η Copa Cogeca υπενθυμίζει, ότι η εξαφάνιση αυτής της επιδότησης θα δημιουργήσει πρόβλημα στις περιοχές, που χρησιμοποιούν το προϊόν αυτό, για εμπλουτισμό. Για το λόγο αυτό ζητούμε να διευρυνθεί χρονικά, η χρήση της ενίσχυσης.

    Απλοποίηση
  17. Πρέπει να απλοποιηθούν οι διοικητικές διαδικασίες, εις βάρος των παραγωγών, ιδιαίτερα όσον αφορά τις πληροφορίες που ο παραγωγός, οφείλει να προμηθεύει την κεντρική διοίκηση για τους ελέγχους και τις υποχρεώσεις ετήσιων δηλώσεων για την παραγωγή σταφυλιών και οίνου.
  18. Είναι αναγκαίο να βελτιωθεί η ευελιξία της νομοθεσίας οίνου. Σήμερα είναι πολύπλοκο να βρεθούν διατάξεις αναφορικά με τον αμπελοοινικό τομέα, εντός του ΚΑΝ (ΕΚ) 1234/2007 γεγονός που καθιστά δύσκολη και την ανάγνωση, για τους επαγγελματίες του κλάδου. Η δυσκολία γίνεται μεγαλύτερη, όταν πρόκειται για άρθρα που εφαρμόζονται σε περισσότερους τομείς.

    Ανάπτυξη της υπαίθρου
  19. Ορισμένοι τύποι αμπελώνων, βρίσκονται σε μειονεκτικές περιοχές όπου καλλιεργούνται δύσκολα, έχουν μικρές αποδόσεις και κινδυνεύουν να εγκαταλειφθούν. Το γεγονός αυτό θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Πρέπει να συμφωνηθεί οι περιοχές αυτές να λαμβάνουν, μια περιβαλλοντική ενίσχυση από το δεύτερο πυλώνα.
  20. Τα κράτη μέλη πρέπει να λάβουν ενίσχυση για το κόστος ελέγχου των ΠΟΠ και των ΠΓΕ στη βάση των μέτρων ποιότητας, από το δεύτερο πυλώνα.
  21. Ισορροπία της αγοράς και προσαρμογής στην αγορά
  22. Τα μέτρα προσαρμογής της προσφοράς στην ζήτηση είναι αναγκαία, για να αποφευχθούν και να περιορισθούν τα αποθέματα και κατά συνέπεια για να επέλθει, ισορροπία στην αγορά και σταθερότητα στις τιμές. Γι αυτό θα πρέπει είτε να διατηρηθούν υπάρχοντα, είτε να εισαχθούν νέα μέτρα. Η Copa Cogeca υπενθυμίζει ότι το αμπέλι είναι μια πολυετής καλλιέργεια, επιπλέον όμως, όπως ισχύει για ολόκληρη την γεωργική παραγωγή, ο όγκος συγκομιδής ποικίλλει κάθε χρονιά εξαιτίας μιας σειράς εξωτερικών παραγόντων μη ελέγξιμων από τον γεωργό.